33 жыл қауіпсіздік және бейбітшілік күзетінде

Қазақстан Республикасының Ұлттық Ұланын Құттықтаймыз!

33 жыл бұрын, 1992 жылғы 10 қаңтарда Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен Қазақстан Республикасының Ішкі әскерлері құрылды, олар бүгінде Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы деп аталады. Осы жылдар ішінде Ұлттық ұлан өзін еліміздегі қауіпсіздік пен құқықтық тәртіптің сенімді және тұрақты кепілі ретінде көрсетті. Қызметтік міндеттерін атқаруға шынайы көзқарас, жанқиярлыққа дайын болу және Ұлттық Ұлан мүшелерінің кәсібилігінің жоғары деңгейі еліктеуге үлгі болып, барлық қазақстандықтардың мақтанышын оятады.

{picturewrapper}{/picturewrapper}

2024 жылдың 10 қаңтарында "Атамекен" концерт залында осы маңызды оқиғаға арналған мерекелік концерт өтті. Бұл іс-шара мәдени оқиға ғана емес, сонымен қатар біздің еліміздегі бейбітшілік пен қауіпсіздікті қорғаушыларға құрмет болды.
Концерт залының фойесінде қонақтар Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының (Батыс) өңірлік қолбасшылығы пайдаланатын заманауи қару-жарақпен, сондай-ақ батыс өңірде тәртіпті қамтамасыз ететін әскерлердің түрлі руларымен таныса алды.

Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының 33 жылдығына арналған Концерт көптеген қонақтарды жинаған Жарқын және ұмытылмас оқиға болды. Көрермендер қатарында Ұлттық ұланның қазіргі қызметкерлері мен ардагерлері ғана емес, сонымен қатар мерзімді қызмет сарбаздары да болды. Мерекенің ерекше атмосферасын біздің бейбіт аспанымызды күн сайын күзететіндердің туыстары мен жақындары құрды, бұл іс-шараға жылулық пен маңыздылық қосты. Қорғаушылардың әр түрлі ұрпақтарын білдіретін бүкіл әулеттер осы маңызды оқиғаға Дәстүрлердің сабақтастығы мен Отанға қызмет етуге деген шексіз адалдықты мақтанышпен атап өтті.

{picturewrapper}{/picturewrapper}

Іс-шара еліміздің азаматтарының қауіпсіздігі мен тыныштығын қамтамасыз ететіндерге патриотизм мен терең құрмет атмосферасында өтті. Концерт бағдарламасы бай және алуан түрлі болды. Қазақстан Республикасы Ұлттық ұланының 5517 әскери бөлімін білдіретін "Батыс" өңірлік қолбасшылығының әскери оркестрі ерекше дәм мен Салтанат атмосферасын қосқан керемет музыкалық сүйемелдеу дайындады.Бағдарламаның әрбір нөмірі еліміздің тарихын және оның болашағын жарықтандыратын жарқын ұшқын ретінде қабылданды. Жүрегімізге әсер ететін керемет әндер соғыс батырлары мен бейбіт Отанымыздың сұлулығын жырлады. Халық билері мен отты бұралу патриотизм мен күш рухына толы болды. Әрбір қадам мен әрбір қозғалыс біздің қорғаушыларымыздың батылдығы мен табандылығын көрсетіп, бірлік пен мақтаныштың айтылмайтын атмосферасын жасады.

{picturewrapper}{/picturewrapper}

Концерт барлық қатысушылардың сахнаға патриоттық әннің дыбысымен шығуымен аяқталды. Эмоцияларға толы Зал Отанымыздың қорғаушыларына өзінің мақтанышы мен ризашылығын білдіріп, қол шапалақтады. Бұл сәт кештің шарықтау шегі болды, бейбітшілік пен қауіпсіздікті қорғаушылардың бірлігі мен құрметін білдірді.
Ал біз Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланын 33 жылдығымен және Қазақстан инновациялық және телекоммуникациялық жүйелер университетінің барлық профессор-оқытушылар құрамының атынан тағы да құттықтағымыз келеді, барлық жұмыс істеп жатқан қызметкерлер мен ардагерлерге зор денсаулық, зор рух, қызметте сәттілік және Отанымыздың игілігі үшін жаңа жеңістер тілейміз!
Сіздің күш-жігеріңіз әрқашан сәттілікпен марапатталсын, ал жақындарыңыз бен туыстарыңыз сізді әр қадамда қолдайды.
Әрбір жаңа күн біз қауіпсіздік пен бейбітшілік — гүлденген Қазақстанның негізі болып табылатын жарқын және тұрақты болашаққа бет алатынымызға үйлесімділік пен сенімділікке толы болсын.

{picturewrapper}{/picturewrapper}

Тіл тағдыры- ел тағдыры

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың "Ана тілі" газетіне берген сұхбатында 2024 жылы атқарылған жұмыстар туралы кеңнен аталып өтті,соның ішінде мемлекеттік тіл қазақ тілін үйрету жүйесін жетілдіруге үлкен мән беріліп жатқандығын ерекше атап өтті. Мемлекеттік тіл тірегі адамзат тарихының сандаған ғасырлар бой жинақтаған тәжірибесі көрсеткендей, қоғам мен мемлекет құрылымындағы күрделі құбылыс-тіл мәселесі болып табылады. Мұның бәрі мемлекеттің өте абай болуды қажет ететін әрі саяси тұрғыдан маңыз¬ды саналатын осы саладағы саясаты тиімді жүргізіліп жатқанын көрсетеді. Ана тіліміздің болашағы жарқын екеніне менің еш күмәнім жоқ. Қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде халқымыз¬ды ұйыстыру жолында маңызды рөл атқара береді. Бірақ тіліміздің тұғырын нығайтамыз деп, оны басқа тілдерге, соның ішінде орыс тіліне қарсы қоймау керек деді Қасым-Жомарт Кемелұлы. Дүние жүзінде 7 мыңнан астам тіл бар. Соның ішінде үш мыңнан астам тілге жойылып кету қаупі төніп тұр. Қазақ тілі бұл топ¬қа кірмейді. Ана тіліміз 2024 жылы әлемде ең кең таралған тілдердің арасында 79-шы орынға тұрақтады. Осы ретте күрделі әрі қарама-қайшылыққа толы кеңес заманында ана тілімізді әлемдік лингвистика картасынан жо¬йылып кетуден сақтап қалған зиялы қауым өкілдерінің, ақын-жазушылардың, журналистер мен ғалымдардың, мұғалімдер мен мәдениет қайраткерлерінің, ауыл еңбеккерлерінің, яғни барша отаншыл азаматтардың еңбегінің зор екендігін атап өтті. Қазақ тілінің бәсекеге қабілеті және оны үйренуге деген қызығушылық барынша артып келеді. Ең бастысы, қазақ тілін білудің жақсы үрдіске айналғандығын да айтып өтті, жастарымыздың ана тілін меңгеруге деген құлшыныстарын мақтанышпен айтып өтті десем артық айтқандық емес. Мемлекеттік тіл азаматтардың қызмет бабында өсуіне және табысқа жетуіне жол ашатын маңызды фактор екендігі баса айтылды. Еліміздің бизнес өкілдері маркетинг саласындағы науқандарын қазақ тілінде сөйлейтін тұтынушылардың сұранысына қарай өткізетіндігі қуантатын жағдай екендігі сұхбат барысындағы өзекті ойды білдіреді. Бұдан да жоғары нәтижеге қол жеткізу үшін ғылым-білім саласындағы инфрақұрылымды жаңғыртуға, мектептер мен басқа да оқу орындарында қазақ тілін үйрету жүйесін жетілдіруге қоса оқытушылардың мәртебесін арттыру кезек күттірмейтін мәселе екендігі де айтылды. «Қазақ тілі» қоғамының бастамасымен құрылған арнаулы қорға қолдау көрсету керектігі. Цифрлық технологияларды қолдануға баса мән берген жөн. Өйткені қазақ тілінің алдағы тағдыры, еліміздің жаһандық бәсекеге қабілеті көбіне осыған байланысты болады.
Шығармашыл жастар және креа¬тивті индустрия мемлекеттік тілді дамыту ісіне пайдасын тигізе алады. Мемлекет экономикадағы болашағы зор осы саланың өркендеуіне барынша қолдау көрсетеді. Отандық және әлемдік нарықта қаржылық жағынан тиімді әрі сұранысқа ие болатын түрлі контентті қазақ тілінде жасату қажеттігі тілге тиек болды. Бұл жерде әдебиет, музыка, кино, сериал және компьютер ойындары туралы кең көлемді ойын білдірді.
Соңғы кезде қазақ тілінің қолданылу аясы едәуір кеңейді. Мемлекеттік тілде еркін сөйлейтін азаматтардың саны күннен-күнге артуда. Бұл қазақ тіліне деген сұраныстың арта түскенін білдіреді. Тағы бір қуантарлығы, шетелдіктердің де тілімізді үйренуге деген қызығушылығы күшейуде. Қоғамда қазақ тілінің рөлі одан әрі арта түсуі үшін әрбір қазақ өз ана тілінде сөйлеп,ана тілін құрметтеп қадір тұтуы айтпасада түсінікті. Сондықтанда отан сүйгіш ұрпақ тәрбиелеу үшін ана тілін сапалы әрі тиімді оқыту.Студенттерге дәріс және семинар сабақтарында тілге деген қызығушылығымен қатар ана тіліне деген өзіндік көзқарасын қалыптастыруымыз қажет. «Тіл тағдыры-ұрпақ тағдыры,ұрпақ тағдыры-ел тағдыры» деген ұранды ұстанған қазақ халқы ғасырлар бойы елі мен жерін тілін сақтап қалу жолында талай қиын-қыстау кезеңдерді басынан кешірді.Өйткені ана тілі мәселесі-сол тілде жасаған,жасап келе жатқан халықтың өткені мен бүгінгісін таразылайтын,болашағын танытатын,қазақ халқының мәңгілігінің мәселесі.

Қазақстанның инновациялық және телекоммуникациялар жүйелері университеті қоғамдық-гуманитарлық пәндер кафедрасының аға оқытушысы педагогика ғылымының магистрі Супугалиев Есмағзом Жүсіпұлы.

Тарихы терең, рухани жаңғырған қазақ елі

Тәуелсіздігіміздің арқасында бұрынғы бұрмаланып жазылған тарих нақтыланып жаңаша деректермен толықтырылуы бүгінгі ұлттық  мүдде тұрғысынан алғанда өте маңызды. Тарихтану процесінде ғылыми ұстанымдар мен көзқарастарды қайта қарау мен өркениеттілік пен жүйелік тұрғысынан зерттеу мәселесі кәсіби тарихшылар арасында кеңінен талқылануда. Елімізде бірінші рет 1997 жылы «Қоғамдық желісін және саяси қуғын-сүргін құрбандарын еске алу жылы», 1998 жылы «Халық бірлігі мен ұлттық тарих жылы», 1999 жылы «Ұрпақтар бірлігі мен сабақтастығы жылы» деп аталды. Бұл жылдар аралығында да ұлттық тарихымызды түгендеуге зор мән берілді. Сөйтіп әрбір жылдағы жинақталған материалдардың негізінде 1999 жылы «Тарих толқынында» кітап жарық көргенін білеміз. Осы жинақталған еңбектерінен кейін құнды материалдардың негізінде елімізде бірінші рет 2015 жылы Қазақ хандығының 550 жылдығын атап өттік.

Бұл  - ұлттық таным-тарихымызды терең зерделеп, құнды жәдігерімізді ел жадында қайта жаңғырту еді. Жалпы бүгінгі таңда қазақ тарихында қазақ хандығы аса қуатты мемлекеттік құрылымның бірі ретінде маңызды рөл атқарып келеді. Еліміздегі келесі жылы қазақ хандығының 570 жылдығын атап өткелі тұрмыз.

Қазақ халқының құрылған уақытын  мемлекеттік деңгейде жыл сайын атап өтіп, оның тарихын халықтың арасында жан-жақты насихаттау идеологиялық бағытта ұлттық мемлекеттіліктің және отаншылдықтың нығаюына тікелей септігін тигізіп қана қоймай, қазақстандықтардың бойындағы мемлекеттік ой-сананы бекітіп, егемендігіміздің қуатты тұғырын арттыра түсетіні анық. Осылайша  Қазақ хандығы біріншіден, қазақ даласында өмір сүрген қағанаттар мен мемлекеттердің заңды мұрагері болса, екіншіден, қазіргі тәуелсіз Қазақстан Республикасының құрылуына тарихи сабақтастық ретінде идеологиялық тұрғыдан бірден-бір негіз қалады. Мемлекет басшысы Ұлытау төрінде берген сұқбатында «Қазақ жұртының арғы түбі ғұндардан кейін көк түріктерге жалғасатынын, одан кейін Алтын Орда орнығып, әрі қарай хандық дәуірге ұласатынын және біртіндеп бүгінгі Тәуелсіздікке келіп тірелетінін» атап өтті. Қазақ хандығының құрылуын мемлекеттіліктің дамуы тұрғысынан қарастырсақ, онда ол жалпылама түрде Қазақстанның ежелгі тарихындағы сақ, ғұн, үйсін, қаңлы, ерте ортағасырдағы Түрік, Батыс түрік, Түркеш, Қарлұқ, Оғыз, Қимақ, Қыпшақ, Қарахан одан кейінгі Алтын Орда және Ақ Орда мемлекеттерінің тарихымен тікелей байланысты.

Бұл мемлекеттердің атаулары әртүрлі болғанымен оларға ортақ тән нәрсе бір аймақ пен сол жерде өмір сүрген ру-тайпалармен тайпалық бірлестіктердің тегі мен тілі, шаруашылығы мен мәдениеті, діни-рухани жағынан ортақтығы жатты.

Сонымен XY-XIX ғасырлар арасын қамтыған қазақ хандығы Қазақстан тарихында ерекше орын алып қоймай, осы кезеңде қалыптасқан ұлттық сана мен халықтың өзіне тән ерекшеліктері қазіргі біздің қоғаммен тікелей ұштасып жатыр. Сонымен қатар сол кезде өмір сүрген хандар мен сұлтандар, батырлар мен билер, бектер мен әмірлер, ақындар мен жыраулар, абыздардың жүріп өткен іздері және ерлікпен қазақ халқының мүддесіне сай қызмет ететін, ұлттық мемлекеттілікті қалыптастыру жоспары да қазақ хандығымен байланыста дамыған. Осылайша жоғарыда айтылған ойларымыздың бәрін қорытындылай келе, қазақ хандығының құрылуы -  Қазақстан тарихындағы аса маңызды оқиғалардың бірі деп есептеліп, сол кезде басталған этникалық дамуларды қазіргі уақытта ұлттық деңгейге жеткізіп, қазақ халқының ұлт болып қалыптасуына ықпалын тигізіп, Қазақстан Республикасы деп аталатын 33 жыл жаңа тәуелсіз мемлекеттің құрылуына негіз қалап, идеологияның тарихи өлшеміне айналды.

Н.К. Кисметов,
Қазақстанның  инновациялық және телекоммуникациялық
жүйелер университетінің профессоры,
тарих ғылымдарының кандидаты

Бірінші ғылыми семинар

2024 жылдың 19 желтоқсанында университетте алғаш рет «Экология және тіршілік қауіпсіздігі» кафедрасының аға оқытушысы, жоба жетекшісі, а-ш.ғ.к. Б.М. Хусаинов дайындаған «Батыс Қазақстан облысының жайылымдарын мониторингілеу мен тұрақты басқарудың заманауи тәсілдері» тақырыбында ғылыми семинар өтті.

Ғылыми семинардың негізгі мақсаты Батыс Қазақстан облысының жағдайында оларды жақсарту жөніндегі іс-шараларды әзірлей отырып, жайылымдардың қазіргі жай-күйіне мониторинг жүргізу жөніндегі аралық жобаны талқылау.

Жоба тобының мүшелері: аға ғылыми қызметкер, а-ш.ғ.к. Р.С. Садықов, ғылыми қызметкерлер: а-ш.ғ.м.  Г.Ж. Шамшина, ж.ғ.м. А.Е. Ғабдуллина.

Зерттеу объектісі құрғақ дала аймағында орналасқан Бәйтерек ауданының «Арыстанов» ШҚ, сондай-ақ Бөкей ордасы ауданының аумағында жартылай шөлді аймақта орналасқан «Мирас» ШҚ жайылымдары болып табылады.

Жайылымдар ғылымға қызығушылық тудырады, өйткені олар ауыл шаруашылығының екі маңызды саласы – өсімдік шаруашылығы мен мал шаруашылығының қиылысы болып табылады.

Көрнекті орман ғалымы, экономист А. Бөкейханов экспедиция құрамында (1896-1901 жж.) бірегей қорытынды жасады: «мал өсіру үшін қоршаған орта жағдайларын барынша пайдалана алатын көшпелі шаруашылық, өмірдің артта қалған түрі емес, керісінше, істі толығымен ұтымды жүргізу».

Мониторинг әдісі табиғи жүйеге зерттеу процесінен тудыратын араласпауды немесе минималды бұзылуды білдіретіні белгілі.

Жайылымдарды бақылау маңызды құрал болып табылады, өйткені ол ауылшаруашылық жерлерінің жалпы жағдайы қоршаған орта жағдайларына және қолданылатын агротехникалық әдістерге байланысты қалай өзгеретінін түсінуге көмектеседі.

Ғылыми семинарға қатысушылар - оқытушылар мен студенттер өзекті тақырыпты қызу талқылап, білікті жауаптар алған сұрақтар қойды.

{picturewrapper}{/picturewrapper}

«Зайырлы мемлекеттегі діни қатынастар»

Қоғамдағы  діни сауаттылықты арттырып, қазіргі жастарға дұрыс бағыт бағдар беру мақсатында   «Зайырлы мемлекеттегі діни қатынастар» тақырыбында Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық Университетінің  философия ғылымдарының кандидаты, дінтанушы ғалым Кеңшілік Тышханұлымен Қазақстанның инновациялық және телекоммуникациялық жүйелер университетінің жастары арасында кездесу өтті.  Аталмыш кездесуге университет  ректоры Әліби Науханұлы Баяхов, «Интеграл» жастар қоғамдық бірлестігінің теолог маманы Өтәлі Азамат Қаниязұлы қатысты. Шара барысында республикалық деңгейдегі теолог Кеңшілік Тышхан студенттердің өзекті сауалдарына жауап беріп, діни ахуал, дәстүрлі дін мен теріс діни ағымдардың айырмашылығы, интернет желісінде деструктивті ағымдардан сақтану сияқты ауқымды тақырыптар төңірегінде ақпарат берді. Сонымен қатар  діни қатынастар, қазіргі қоғамдағы дін мен діл, дәстүр мен таным, діни әркелік пен халық бірлігіне қатысты пікірін білдірді. Жастардың ой пікірін танып,өзіндік жолды саралауына, сонымен қатар рухани дамуына үлес қосқан сүбелі кездесу болды.

{picturewrapper}{/picturewrapper}